Làm nền nhà bếp cao hơn phòng khách: Ưu nhược điểm & 5+ lời khuyên từ chuyên gia

Nhiều gia đình Việt khi thiết kế nhà thường băn khoăn có nên làm nền nhà bếp cao hơn phòng khách để vừa tạo nét thẩm mỹ vừa tách biệt rõ ràng hai không gian hay không. Đây là một lựa chọn gây nhiều tranh luận, bởi nó liên quan đến sự liền mạch trong kiến trúc, thói quen sinh hoạt hàng ngày và cả quan niệm phong thủy nhà bếp.

Trong bài viết này, Thiết Kế Nhà 365 sẽ phân tích ưu – nhược điểm, đồng thời gợi ý giải pháp thiết kế bếp và phòng khách phù hợp để bạn dễ dàng đưa ra quyết định cho ngôi nhà của mình.

1. Có nên làm nền bếp cao hơn phòng khách?

• Tùy thuộc diện tích: Nhà nhỏ/nhà ống có thể cân nhắc việc nâng nền bếp so với phòng khách để phân tách không gian rõ ràng mà không cần vách ngăn. Nhà rộng hoặc căn hộ hiện đại thường không cần nâng nền vì diện tích đủ lớn để phân chia bằng cách bố trí nội thất, vật liệu, ánh sáng.
• Thói quen sinh hoạt: Gia đình nhiều thế hệ, có người già và trẻ nhỏ thường không nên nâng nền. Gia đình trẻ, ít nấu nướng cầu kỳ có thể cân nhắc nhưng vẫn nên giữ sàn phẳng để tiện lợi lâu dài.
• Phong thủy: Xét theo hướng tích cực, bếp cao giúp tách biệt, giữ lửa an toàn. Nhưng theo hướng tiêu cực, bếp cao hơn phòng khách dễ bị xem là bất lợi.
• Xu hướng thiết kế nội thất hiện nay: Ưu tiên tiện lợi và thẩm mỹ, thường giữ sàn đồng mức để tạo sự mở rộng, thoáng và dễ sử dụng.
• Gợi ý: Nếu cần phân chia không gian, hãy dùng vật liệu sàn khác nhau, quầy bar, đảo bếp hoặc chiếu sáng phân vùng thay cho việc nâng nền. Vách ngăn, thảm hoặc tạo chênh lệch nền nhà nhỏ cũng là các giải pháp hữu ích.

Xem thêm: Cách đọc bản vẽ xây dựng: Hướng dẫn đơn giản – Đọc hiểu dễ dàng

2. Tại sao nhiều người chọn làm nền bếp cao hơn phòng khách?

• Khái niệm: “Nền bếp cao hơn phòng khách” nghĩa là sàn khu vực bếp được làm cao hơn so với sàn phòng khách một khoảng nhất định, thông thường từ 50mm – 150mm.
• Thói quen xây dựng: Từ trước, khi chưa phổ biến thiết kế hiện đại, việc nâng nền bếp là cách đơn giản để phân chia công năng, vì không phải ai cũng có điều kiện làm vách ngăn, đảo bếp hay xử lý vật liệu khác biệt.
• Cảm giác sạch sẽ và riêng tư: Bếp được nâng lên vài bậc khiến người đứng trong bếp cảm thấy tách biệt, kín đáo hơn, hạn chế ánh nhìn trực diện từ khách. Đây là yếu tố tâm lý – văn hóa, không hẳn là phong thủy.
• Nguyên nhân khác: Giải quyết các vấn đề kỹ thuật như che hệ thống đường ống dưới sàn, thoát nước, xử lý độ dốc hoặc xuất phát từ quan niệm phong thủy của gia chủ.

Tham khảo: 8 nguyên tắc thiết kế kiến trúc nhà ở đúng tiêu chuẩn

3. Ưu điểm khi làm nền nhà bếp cao hơn phòng khách

3.1. Tạo sự phân chia không gian rõ rệt

• Tách vùng chức năng mà không cần vách ngăn: Việc nâng nền bếp lên vài bậc tạo ranh giới trực quan giữa khu vực sinh hoạt chung và khu vực nấu nướng.
• Tiết kiệm diện tích và tối ưu hóa bố cục nhà nhỏ: Tận dụng tối đa không gian hạn chế trong các thiết kế nhà ống, căn hộ, tạo ra các khu vực riêng biệt nhưng vẫn duy trì sự thông thoáng tổng thể.
• Tạo hiệu ứng thị giác và cảm giác riêng tư: Chênh cốt nền mang lại hiệu ứng “phòng trong phòng”. Bếp dường như nằm trong một không gian riêng, tạo chiều sâu và điểm nhấn thị giác thú vị, đồng thời giữ được sự kết nối giữa các khu vực.

3.2. Ngăn bụi bẩn và mùi thức ăn

• Ngăn bụi bẩn từ phòng khách vào bếp: Sự chênh cao độ giữa hai khu vực tạo một rào cản tự nhiên. Hạn chế bụi từ phòng khách, nơi thường xuyên có người ra vào, xâm nhập khu vực nấu nướng.
• Giảm lan truyền mùi trong không gian mở: Trong các thiết kế không gian mở (open-plan), một trong những hạn chế lớn là mùi thức ăn, dầu mỡ, tiếng ồn từ bếp dễ tràn sang phòng khách. Việc chênh cốt nền, kết hợp bố trí phân vùng, tạo rào cản vật lý giúp kiểm soát luồng không khí, hạn chế mùi bay thẳng sang khu vực tiếp khách.
• Dễ vệ sinh và khoanh vùng vết bẩn: Khi bếp cao hơn, khu vực nấu nướng giống như một không gian riêng, dễ kiểm soát dầu mỡ hoặc thức ăn rơi vãi, tránh vết bẩn lan rộng ra khu vực phòng khách. Điều này làm việc vệ sinh trở nên tập trung và nhanh gọn hơn.

3.3. Tăng tính thẩm mỹ và điểm nhấn

• Tạo hiệu ứng thị giác độc đáo: Sự thay đổi cao độ giữa phòng khách và bếp mang lại cảm giác đa tầng, không gian trở nên sinh động thay vì trải phẳng trên một mặt bằng. Đây chính là một ứng dụng của thiết kế split-level, vốn nổi bật bởi khả năng tăng chiều sâu và sự thú vị cho nội thất.
• Cho phép sử dụng các loại vật liệu, màu sắc khác nhau để trang trí, tạo điểm nhấn: Gia chủ thoải mái sử dụng vật liệu sàn khác biệt (gạch, đá, bê tông đá mài, gỗ công nghiệp chống ẩm…) so với phòng khách. Sự khác biệt vật liệu và màu sắc này được hợp thức hóa nhờ ranh giới cao độ, giúp tăng chiều sâu thẩm mỹ và tạo sự phân cấp rõ rệt giữa các không gian chức năng.
• Làm nổi bật phong cách và cá tính gia chủ: Nâng nền bếp không chỉ là giải pháp kỹ thuật mà còn là một lựa chọn thiết kế mang tính cá nhân. Có thể nhấn mạnh bằng những chi tiết sáng tạo như: bậc cấp lát gạch/gỗ khác màu, đường LED hắt sáng ở mép bậc hay trang trí tường bếp theo ý tưởng riêng.

Tham khảo: 10+ cách lấy ánh sáng cho phòng ngủ – Sâu giấc ngủ ngon

4. Nhược điểm khi làm nền nhà bếp cao hơn phòng khách

4.1. Bất tiện trong di chuyển

• Sự thay đổi cao độ giữa bếp và phòng khách phá vỡ mặt bằng phẳng, khiến không gian không còn liền mạch. Điều này đi ngược lại xu hướng kiến trúc hiện đại, nơi ưu tiên các không gian mở và sàn đồng mức để dễ sử dụng và thẩm mỹ hơn.
• Bậc chênh giữa hai không gian dễ gây nguy hiểm, nhất là với trẻ nhỏ, người già, hoặc khách lạ không quen nhà. Nếu làm bước chuyển nhỏ (50mm – 70mm) có thể dễ gây vấp hơn so với cầu thang rõ rệt.
• Xe lăn, xe đẩy trẻ em hoặc các thiết bị hỗ trợ y tế khó vượt qua bậc chênh này, làm hạn chế tính tiện nghi của ngôi nhà.
• Việc di chuyển tủ lạnh, bàn ăn hoặc vật dụng lớn qua bậc chênh sẽ khó khăn và tốn sức hơn, dễ gây hỏng hóc hoặc tai nạn. Đặc biệt bất lợi trong quá trình sửa chữa, cải tạo hay thay thế nội thất.

4.2. Ảnh hưởng đến thẩm mỹ hiện đại

• Xu hướng thiết kế nội thất hiện nay thường ưu tiên sàn phẳng. Kiến trúc và nội thất đương đại hướng đến sự tối giản, thông thoáng và liền mạch. Mặt sàn phẳng giúp không gian trông rộng rãi, sang trọng và dễ kết nối các khu vực.
• Trong nhà phố hoặc căn hộ diện tích hạn chế, nền chênh lệch làm mất thêm diện tích sử dụng và tạo cảm giác chia nhỏ không gian. Điều này đi ngược lại mong muốn mở rộng thị giác của các thiết kế nội thất hiện đại.
• Các phong cách hiện đại như Japandi, Minimalism hay Contemporary đều ưu tiên mặt phẳng liên tục, ít chi tiết gây rối mắt. Sàn lệch cao độ trở thành một yếu tố khó hòa hợp với phong cách nội thất tối giản.

4.3. Khía cạnh phong thủy tiêu cực

• Trong quan niệm phong thủy nhà ở tại Á Đông, phòng khách là nơi tiếp nhận sinh khí và tượng trưng cho quan hệ xã hội. Khi nền bếp cao hơn, có thể bị coi là bếp lấn át khách, làm mất sự cân bằng vai trò giữa các không gian chính – phụ trong nhà.
• Cao độ chênh lệch còn khiến dòng khí bị gián đoạn, gây sự khập khiễng trong luồng năng lượng từ cửa chính đi vào. Điều này được xem là không thuận lợi cho sự hanh thông và tài lộc của gia chủ.
• Bếp là nơi giữ “lửa” cho gia đình, tượng trưng cho sức khỏe và sự sung túc. Nếu nâng nền cao, “lửa” bị tách rời khỏi dòng sinh hoạt chính, dẫn đến cảm giác thiếu hòa hợp giữa “nội” và “ngoại” của ngôi nhà.

4.4. Khó khăn khi cải tạo và sửa chữa

• Đòi hỏi kỹ thuật và chi phí cao: Việc thay đổi cốt nền liên quan trực tiếp đến kết cấu sàn, hệ thống thoát nước, chống thấm và hoàn thiện bề mặt. Nếu muốn hạ thấp để đồng mức về sau, chi phí phá dỡ và thi công lại thường rất tốn kém.
• Tốn thời gian và công sức: Quá trình san lấp, hạ hoặc nâng lại nền không chỉ ảnh hưởng đến bếp mà còn tác động đến phòng khách và hệ thống nội thất liên quan. Điều này đồng nghĩa với việc cải tạo kéo dài, khó thực hiện khi gia đình đang ở.

Xem thêm: 10 Lưu ý khi ký hợp đồng xây dựng nhà ở không thể bỏ qua

5. Lời khuyên từ chuyên gia: Làm sao để đưa ra quyết định đúng đắn?

• Xem xét nhu cầu sử dụng thực tế: Nếu gia đình có người già, trẻ nhỏ hoặc người khuyết tật, nên ưu tiên sàn phẳng để an toàn và thuận tiện. Với gia đình trẻ, ít nấu nướng, có thể cân nhắc chênh nhẹ nếu muốn phân chia không gian.
• Đánh giá tổng thể không gian: Cân nhắc kỹ kích thước phòng bếp, phòng khách và kiến trúc chung của ngôi nhà. Với nhà nhỏ, việc phân chia cần khéo léo để tránh cảm giác chật chội. Với nhà rộng, nên ưu tiên sự liền mạch và thoáng đãng.
• Tham khảo ý kiến chuyên gia: Trao đổi với kiến trúc sư hoặc nhà thiết kế nội thất để được phân tích đầy đủ về công năng, thẩm mỹ, kỹ thuật và cả nền bếp hợp phong thủy.

Tham khảo: 12 lưu ý khi chuẩn bị xây nhà mà gia chủ cần biết

6. Giải pháp thay thế nếu không muốn nâng nền bếp

• Sử dụng vật liệu lát khác nhau để phân tách không gian phòng khách và bếp như gỗ – gạch, đá – gỗ công nghiệp hoặc màu sắc sàn khác nhau.
• Bố trí vách ngăn CNC, lam gỗ hoặc kệ mở trang trí vừa giúp phân tách vừa tạo thêm chỗ để đồ, đồng thời đảm bảo ánh sáng và sự thông thoáng.
• Sử dụng thảm lớn trong phòng khách hoặc rèm ngăn hờ ở khu vực bếp để tạo cảm giác phân tách không gian. Cách này dễ thay đổi khi muốn điều chỉnh phong cách hoặc bố cục.
• Tận dụng quầy bar mini hoặc đảo bếp như một vách ngăn tự nhiên, giúp ngăn cách khu vực nấu nướng với phòng khách. Đồng thời tận dụng công năng làm bàn ăn sáng, bàn phục vụ hoặc chỗ để đồ.

Tham khảo: Kinh nghiệm chọn gạch lát nền nhà chi tiết cho người mới

7. Câu hỏi thường gặp (FAQ)

1. Nền bếp cao hơn phòng khách bao nhiêu cm là hợp lý?

• • Nếu đã chọn nâng nền, thường nâng hẳn một bậc khoảng 150mm – đây là chiều cao tiêu chuẩn của một bậc cấp, dễ nhận diện và thuận tiện khi di chuyển.

2. Nếu nhà bếp cao hơn phòng khách thì làm sao để không phạm phong thủy?

• • Ở góc tích cực, có quan niệm cho rằng bếp cao giúp khu nấu nướng cao ráo, giữ “lửa” an toàn và tách biệt với không gian sinh hoạt chung.
  • Ở góc tiêu cực, lại có ý kiến bếp cao hơn phòng khách dễ gây “lấn át khách”, mất cân bằng năng lượng.
  • Giải pháp dung hòa là bố trí vách ngăn hở, thảm, quầy bar hoặc cây xanh tại ranh giới, đồng thời giữ bếp gọn gàng, sáng sủa để khí lưu thông hài hòa.

3. Có nên lát gạch khác nhau cho bếp và phòng khách?

• • Có. Dùng vật liệu hoặc màu sắc khác nhau giúp phân tách không gian mà không cần nâng nền.
  • Nếu nền bếp cao hơn, có thể dùng cùng loại gạch để giữ sự liền mạch.
  • Chú ý làm viền gạch khác màu ở bậc chênh để dễ nhận diện và an toàn.

4. Xu hướng thiết kế nền bếp và phòng khách hiện đại hiện nay là gì?

• • Xu hướng hiện nay ưu tiên không gian mở với sàn đồng mức, giúp ngôi nhà rộng rãi, an toàn và tiện nghi.
  • Thay vì nâng nền, theo Homebuilding, kiến trúc sư thường áp dụng tư duy broken-plan: phân vùng bằng vật liệu, ánh sáng và nội thất để vừa đảm bảo công năng, vừa giữ sự liền mạch thẩm mỹ.

5. Làm thế nào để đảm bảo an toàn khi nâng nền nhà bếp?

• • Nên thiết kế bậc cấp rõ ràng, cao khoảng 150mm, lát gạch chống trơn trượt, bo tròn cạnh bậc và bố trí chiếu sáng đầy đủ để tránh vấp ngã.

6. Chi phí nâng nền nhà bếp khoảng bao nhiêu?

• • Khoảng 500.000 – 1.500.000 VNĐ/m2 nếu nâng nhẹ với vật liệu thông thường.
  • Chi phí có thể cao hơn nếu nâng nhiều, xử lý kỹ lưỡng hoặc lát gạch/đá cao cấp.

7. Nâng nền nhà bếp có ảnh hưởng đến hệ thống thoát nước không?

• • Thông thường, nền bếp phẳng và không cần thoát sàn.
  • Chỉ khi có khu rửa tách biệt mới bố trí thoát sàn cục bộ, thường làm thấp hơn nền bếp chính.
  • Do đó, việc nâng nền ít liên quan đến thoát nước nhà bếp, chủ yếu ảnh hưởng đến tính liền mạch, an toàn và thẩm mỹ.

8. Nếu muốn san bằng sau này có khó không?

• • Có. Cần đục phá nền cũ, xử lý lại kết cấu, lát lại sàn, đồng thời hạ tủ bếp, bệ chậu rửa và thiết bị đi kèm theo cao độ mới. Đây là công việc phức tạp, tốn kém và mất nhiều thời gian, thường đắt hơn nhiều so với làm đồng mức ngay từ đầu.

Làm nền nhà bếp cao hơn phòng khách vừa có ưu điểm như phân tách không gian, tăng tính riêng tư, vừa tồn tại nhược điểm về an toàn, thẩm mỹ và phong thủy. Vì vậy, trước khi quyết định, gia chủ nên cân nhắc diện tích thực tế, nhu cầu sử dụng và xu hướng thiết kế nhà hiện đại.

Lời khuyên: Nên ưu tiên nền phẳng và tận dụng các giải pháp như quầy bar, đảo bếp, vách ngăn hoặc vật liệu sàn để phân chia chức năng, vừa tiện lợi, vừa đảm bảo thẩm mỹ.

Nếu bạn đang tìm giải pháp thiết kế phòng khách – bếp tối ưu hoặc cần tư vấn chi tiết cho tổ ấm của mình, hãy liên hệ ngay với Thiết Kế Nhà 365 để được đồng hành trong việc kiến tạo không gian sống hiện đại, tiện nghi và bền vững.