5+ Cách Dùng Vật Liệu Tái Chế Trong Xây Dựng Hiệu Quả

Trong bối cảnh xu hướng xây dựng bền vững và công trình xanh ngày càng được quan tâm, việc tận dụng vật liệu xây dựng tái chế trở thành lựa chọn thông minh của nhiều gia chủ và nhà thầu. Không chỉ giúp giảm chi phí đầu tư, sử dụng vật liệu tái chế còn góp phần bảo vệ môi trường, hạn chế khai thác tài nguyên và tạo nên những công trình mang dấu ấn riêng. 

Trong bài viết này, Thiết Kế Nhà 365 sẽ hướng dẫn bạn những kinh nghiệm chọn vật liệu xây nhà đồng thời chỉ cho bạn cách dùng vật liệu tái chế trong xây dựng hiệu quả, dễ áp dụng ngay cả với những người mới bắt đầu.

1. Vì sao nên ưu tiên cách dùng vật liệu tái chế trong xây dựng?

• Lợi ích kinh tế: Tận dụng nguồn vật liệu sẵn có giúp giảm thiểu chi phí mua sắm mới, đồng thời tiết kiệm chi phí xử lý chất thải.
• Bảo vệ môi trường: Giảm lượng rác thải ra môi trường và phát thải nhà kính, hạn chế khai thác tài nguyên thiên nhiên. Theo Happynest, tái sử dụng vật liệu giúp giảm bớt áp lực khai thác mới, tiết kiệm tài nguyên và tối ưu chi phí sản xuất vật liệu.
• Tính thẩm mỹ và độc đáo: Tạo ra những công trình có dấu ấn riêng, mang câu chuyện của vật liệu. Đặc biệt, dấu vết thời gian trên bề mặt vật liệu tái chế dễ dàng tạo điểm nhấn thị giác khác biệt, góp phần mang đến bầu không khí thân thuộc và ấm cúng.
• Đóng góp vào xây dựng bền vững: Đáp ứng tiêu chuẩn của các công trình xanh và xu hướng phát triển chung của thế giới như LEED, LOTUS, EDGE và mục tiêu ESG. Khuyến khích các chủ đầu tư, kiến trúc sư và nhà thầu hướng đến một hệ sinh thái xây dựng có trách nhiệm hơn.

Tham khảo: Cách đọc bản vẽ xây dựng: Hướng dẫn đơn giản – Đọc hiểu dễ dàng

2. Các loại vật liệu tái chế phổ biến và cách sử dụng

2.1. Bê tông và gạch tái chế

• Bê tông tái chế: Ứng dụng làm nền đường, lớp lót sàn hoặc vật liệu san lấp. Ưu điểm của bê tông tái chế đó là bền, giá thành rẻ, giúp giảm khai thác đá tự nhiên.
• Gạch tái chế: Sử dụng để xây tường rào, lát sân vườn hoặc làm vật liệu trang trí nội thất, kiến tạo vẻ đẹp mộc mạc mang nét đặc trưng của kiến trúc truyền thống.
• Mẹo ứng dụng: Phối hợp với các loại vật liệu như gỗ, đá, đan cài cùng những mảng xanh để tạo hiệu ứng thị giác ấn tượng, tăng khả năng kết nối với thiên nhiên.

2.2. Nhựa và thủy tinh tái chế

• Nhựa tái chế: Nhựa từ chai lọ, bao bì hay rác thải sinh hoạt có thể tái chế thành sản phẩm xây dựng như vật liệu cách nhiệt, tấm ốp tường, gạch nhựa hay ván sàn composite. Ưu điểm lớn của nhựa tái chế là nhẹ, bền, chống ẩm mốc và dễ thi công nhà. Đặc biệt, trong các công trình ngoài trời, nhựa tái chế còn giúp giảm chi phí bảo trì và tăng tuổi thọ.
• Thủy tinh tái chế: Kính cũ được nghiền nhỏ và tái chế thành gạch kính, tấm lát trang trí, thậm chí trộn vào bê tông để tăng độ cứng và khả năng phản chiếu ánh sáng. Thủy tinh tái chế có thể tạo nên hiệu ứng thẩm mỹ độc đáo nhờ độ trong suốt, phản sáng và màu sắc đa dạng, phù hợp cho cả không gian nội thất lẫn ngoại thất.
• Lưu ý khi sử dụng: Cả nhựa và thủy tinh tái chế cần được xử lý, phân loại và sản xuất theo quy trình kỹ thuật nghiêm ngặt để loại bỏ tạp chất, đảm bảo an toàn sức khỏe và độ bền cho công trình. Khi thiết kế nhà, nên kết hợp cùng các vật liệu tự nhiên như gỗ, đá hoặc kim loại để cân bằng thẩm mỹ, giúp công trình thân thiện hơn với môi trường.

2.3. Kim loại (sắt, thép) tái chế

• Ứng dụng: Sắt và thép tái chế được sử dụng rộng rãi trong xây dựng, từ làm khung kết cấu chịu lực cho nhà xưởng, nhà ở đến hàng rào, lan can, cửa cổng hay các chi tiết trang trí nội – ngoại thất.
• Ưu điểm: Độ bền cao, dễ gia công và tạo hình. Theo Living Green Technology, thép tái chế tạo kết cấu chắc chắn và giảm nhu cầu khai thác tài nguyên mới.
• Cách xử lý: Trước khi đưa vào thi công, sắt thép tái chế cần được phân loại, kiểm tra chất lượng để đảm bảo không lẫn tạp chất ảnh hưởng đến kết cấu. Bề mặt phải làm sạch, sau đó phủ sơn chống rỉ, mạ kẽm hoặc sơn tĩnh điện để tăng độ bền và tuổi thọ trong môi trường ẩm ướt, nắng nóng.

2.4. Gỗ và các loại vật liệu tự nhiên tái sử dụng

• Gỗ cũ: Gỗ từ đồ nội thất, nhà cửa hoặc công trình phá dỡ có thể được tái sử dụng hiệu quả trong nhiều hạng mục. Từ việc làm sàn nhà, cầu thang, trần ốp đến chế tác lại thành bàn ghế, tủ kệ hoặc các mảng ốp tường trang trí, gỗ cũ mang lại vẻ đẹp mộc mạc, ấm áp nhưng vẫn bền chắc.
• Mẹo hay: Một trong những cách phổ biến và tiết kiệm là tận dụng pallet gỗ, thùng gỗ cũ hoặc xà gồ tháo dỡ để sáng tạo thành bàn cà phê, kệ sách, giường ngủ hay ghế ngồi mang phong cách Rustic mộc mạc, thô ráp nhưng gần gũi.

Tham khảo: Làm nền nhà bếp cao hơn phòng khách: Ưu nhược điểm & 5+ lời khuyên từ chuyên gia

3. Những điều cần lưu ý khi dùng vật liệu tái chế

• Đánh giá chất lượng: Trước khi đưa vào công trình, cần kiểm tra kỹ các đặc tính cơ học như độ bền, độ cứng, khả năng chịu lực và tính ổn định của vật liệu.
• Nguồn cung ứng: Nên lựa chọn các nhà cung cấp uy tín, có quy trình phân loại, xử lý và chứng nhận chất lượng rõ ràng. Những đơn vị này thường kiểm soát chặt chẽ về nguồn gốc, giúp bạn yên tâm về tính bền vững cũng như khả năng truy xuất vật liệu, hạn chế rủi ro trong quá trình thi công. 
• Phù hợp với thiết kế: Đảm bảo vật liệu tái chế hài hòa với tổng thể kiến trúc của công trình. Ví dụ gỗ cũ phù hợp với phong cách Rustic, Wabi Sabi, Japandi, gạch tái chế có thể dùng trong sân vườn hoặc ốp tường tạo điểm nhấn, kim loại tái chế kết hợp tốt với phong cách công nghiệp (Industrial)…
• Chi phí: Dù vật liệu tái chế có lợi thế tiết kiệm, nhưng vẫn cần tính toán kỹ lưỡng các chi phí “ẩn” như xử lý, vận chuyển, bảo quản và gia công lại. Một số loại vật liệu có thể phát sinh chi phí cao hơn vật liệu mới nếu khâu xử lý phức tạp. Do đó, cần lập kế hoạch ngân sách rõ ràng để tối ưu cả kinh tế lẫn tính bền vững.

Tham khảo: 8 nguyên tắc thiết kế kiến trúc nhà ở đúng tiêu chuẩn

4. Câu hỏi thường gặp về cách dùng vật liệu tái chế trong xây dựng

1. Làm thế nào để tìm nguồn cung vật liệu tái chế đáng tin cậy?

• Nên tìm đến các doanh nghiệp chuyên về vật liệu xây dựng tái chế hoặc liên hệ trực tiếp các nhà thầu xanh uy tín.

2. Vật liệu tái chế có đảm bảo an toàn và bền vững như vật liệu mới không?

• Có, nếu được xử lý đúng chuẩn. Nhiều loại như thép, bê tông tái chế thậm chí còn đạt độ bền tương đương.

3. Việc sử dụng vật liệu tái chế có làm tăng chi phí thi công hay không?

• Tái sử dụng vật liệu xây dựng giúp giảm 5 – 20% chi phí so với vật liệu mới, ngoại trừ một số công đoạn xử lý cần đầu tư thêm.

4. Những công trình nào phù hợp nhất để sử dụng vật liệu tái chế?

• Nhà ở dân dụng, công trình công cộng nhỏ, cảnh quan sân vườn và đặc biệt là các thiết kế xanh.

5. Có cần xin giấy phép đặc biệt khi dùng vật liệu tái chế cho công trình không?

• Không, nhưng phải tuân thủ tiêu chuẩn xây dựng hiện hành và quy định về an toàn kỹ thuật.

Việc áp dụng cách dùng vật liệu tái chế trong xây dựng giúp tiết kiệm chi phí, đồng thời góp phần xây dựng một môi trường sống bền vững và độc đáo. Từ bê tông tái chế, gạch, nhựa, kim loại cho đến gỗ cũ, tất cả đều có thể mang đến những giá trị mới mẻ nếu biết cách tận dụng đúng.

Lời khuyên: Hãy bắt đầu từ những dự án nhỏ như làm sân vườn, lát lối đi hay đồ nội thất bằng vật liệu tái sử dụng. Khi quen dần, bạn có thể mạnh dạn ứng dụng trong các công trình lớn hơn, đóng góp vào một tương lai xây dựng xanh và bền vững.

Nếu bạn muốn thiết kế một ngôi nhà xanh, tiết kiệm chi phí nhưng vẫn đảm bảo thẩm mỹ và độ bền? Hãy để Thiết Kế Nhà 365 đồng hành cùng bạn trong hành trình kiến tạo không gian sống bền vững.

Liên hệ ngay với Công Ty Thiết Kế Nhà 365 để nhận báo giá thiết kế nhà phố trọn gói và được tư vấn miễn phí từ Kiến Trúc Sư!